Roemenië

Het gebied werd vanaf de vierde tot de tiende eeuw overspoeld door migrerende volkeren, zoals de Goten, Hunnen, Avaren, Slaven en Bulgaren. In het jaar 895 vielen de Hongaren de regio die nu Transsylvanië heet binnen, en richtten er hun koninkrijk op. De etnisch Hongaarse Szeklers werden aangesteld om hier de grens te bewaken tegen vijandige invallen. In de twaalfde en dertiende eeuw vestigden ook de Saksen van Duitse en Vlaamse oorsprong zich in Transsylvanië.

Halverwege de veertiende eeuw waren er drie vorstendommen in Roemenië gevormd: Transsylvanië, Walachije en Moldavië. De Ottomanen wisten echter in 1453 Constantinopel in te nemen, waarop ze grote delen van Zuidoost-Europa wisten te veroveren. De Roemeense adel verzette zich hevig tegen de Ottomanen en brachten ze verschillende nederlagen toe. Toch konden ze niet voorkomen dat de vorstendommen vazalstaten werden van het Ottomaanse rijk.

Michaël de Dappere, vorst van Walachije, wist onder zijn gezag de drie vorstendommen, Walachije, Moldavië en Transsylvanië, voor de eerste keer te verenigen. De vereniging duurde echter maar een jaar. Toch wordt Michaël de Dappere door deze gebeurtenis gezien als één van de belangrijkste helden uit de Roemeense geschiedenis.

De Ottomaanse invloed brokkelde in de 19e eeuw af, waardoor Walachije en Moldavië de onafhankelijkheid konden uitroepen in 1859. Ze kozen dezelfde vorst, Alexander Johan Cuza. Hierdoor werden de twee vorstendommen in 1862 formeel verenigd tot Klein Roemenië, met als hoofdstad Boekarest. Transsylvanië was nog steeds onderdeel van het koninkrijk Hongarije en zou pas na de Eerste Wereldoorlog bij Roemenië gaan horen.

Tijdens de Russisch-Turkse oorlog in 1877-1878 vocht Roemenië aan de Russische zijde. In de Roemeense geschiedschrijving wordt de oorlog ook wel de Roemeense Onafhankelijkheidsoorlog genoemd, omdat na de oorlog het Vorstendom Roemenië  onafhankelijkheid werd van het Ottomaanse Rijk. Ook werd vanaf 1878 Roemenië eindelijk officieel erkend door Europese grootmachten.

In 1881 werd het vorstendom Roemenië opgeheven en kwam er een nieuw koninkrijk voor in de plaats; de vorst Carol I werd gekroond tot koning van Roemenië. Het was een periode van stabiliteit en vooruitgang, maar onder de boerenbevolking heerste vaak grote armoede. Tijdens de Tweede Balkanoorlog in 1913 verwierf Roemenië een aantal Bulgaarse districten met de Vrede van Boekarest, die echter aan het begin van de Tweede Wereldoorlog weer Bulgaars werden.

In de eerste twee jaren van de Eerste Wereldoorlog bleef Roemenië neutraal. In 1916 sloot Roemenië zich echter aan bij de geallieerden. Men hoopte hiermee Transsylvanië en Boekovina terug te winnen van Oostenrijk-Hongarije. Een groot deel van het land werd bezet door de Centralen. Na de oorlog verwierf Roemenië toch een groot aantal gebieden: Transsylvanië, de Banaat van Hongarije, Boekovina, en Bessarabië. Het grondgebied verdubbelde en heette vanaf toen Groot-Roemenië.

Het interbellum kenmerkte zich in Roemenië als een tijd van economische vooruitgang door een snelle industrialisatie. Landbouwhervormingen zorgden ervoor dat veel landbouwgrond overging van grootgrondbezitters naar kleine boeren. In de jaren dertig had echter ook de Roemeense economie veel te lijden onder de wereldwijde economische crisis.

De opkomst van dictatoriale regimes elders in Europa liet zijn sporen in Roemenië na. Koning Carol II stelde in 1938 een koninklijke dictatuur in en verbood alle politieke partijen. Pas circa vijftig jaar later zou de parlementaire democratie in ere worden hersteld.

Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog bleef Roemenië aanvankelijk neutraal. Door het Molotov-Ribbentroppact verloor het land echter grote gebieden, en koning Carol II besloot in paniek af te treden. Zijn 19-jarige zoon Michaël werd in naam de nieuwe koning, maar het was generaal Ion Antonescu die de macht greep en ging regeren als dictator.

Onder Antonescu sloot Roemenië zich aan bij nazi-Duitsland om zo de verloren gebieden terug te winnen. Het regime van Antonescu speelde daarbij een rol in de Holocaust: in samenwerking met de Ijzeren Garde werden honderdduizenden Joden en Roma onderdrukt en vermoord. In 1944 wist Koning Michaël de macht te grijpen en beëindigde de dictatuur, maar Roemenië werd na de oorlog niet tot mede-overwinnaar uitgeroepen.

De communisten hadden de macht overgenomen en alle democratische partijen werden verboden. Op 30 december 1947 werd koning Michaël gedwongen om af te treden en op diezelfde dag werd de Volksrepubliek Roemenië uitgeroepen. Door het communistische bewind raakte Roemenië volkomen geïsoleerd van het westen. Tot 1958 stond Roemenië onder direct militair economisch bestuur van de Sovjet-Unie.

In 1965 overleed partijleider Gheorghiu-Dej en werd hij opgevolgd door Nicolae Ceausescu. Er werd een nieuwe grondwet aangenomen waarin Roemenië werd uitgeroepen tot een socialistische republiek, om op deze manier zelfstandiger van de Sovjet-Unie te opereren. Ceausescu’s populariteit groeide bij de westerse mogendheden.

Ceausescu’s regering staat ook wel bekend onder de drie f’s: Frica, Foame, Frig – angst, honger, kou. Economisch gezien stortte het land in, nadat Ceasusescu besloot de staatsschulden versneld af te lossen. Ook voerde hij via de massamedia een persoonsverheerlijking naar Noord-Koreaans voorbeeld op, en verloor hij populariteit door megalomane bouwprojecten zoals het presidentiële paleis in Boekarest.

Door de onderdrukking van Ceaușescu volgde er een volksopstand in december 1989, begonnen in Timișoara. Ceaușescu werd afgezet en samen met zijn vrouw Elena na een kort schijnproces op een binnenplaats in Târgoviște geëxecuteerd. Ion Iliescu werd direct daarna tot ‘redder van Roemenië’ en later tot president gekozen.

Na de Revolutie kwam ex-communist Ion Iliescu aan de macht. Veel Roemenen verlieten het land omdat ze geen geloof in hun nieuwe leider hadden. In 1996 werd centrumrechtse populist Emil Ion Constantinescu president, die beloofde de corruptie in het land aan te pakken. Ook onder zijn leiderschap veranderde er echter weinig.

In Roemenië heeft vooral de corruptie voor jaren vertraging gezorgd voordat het land lid kon worden van de EU. In 2007 gebeurde dit eindelijk wel, waarbij de EU scherpe eisen stelde, met name op het terrein van de corruptiebestrijding. In 2007 was er veel ten goede veranderd in Roemenië, maar het land bleef één van de armste EU-lidstaten met grote uitdagingen in het openbaar bestuur, onderwijs en de gezondheidszorg.

In 2017 vonden de grootste protesten in het land plaats, na de Roemeense Revolutie in 1989. De protesten waren gericht tegen de sociaaldemocratische regering van Sorin Grindeanu die na de parlementsverkiezingen van 2016 aan de macht kwam. Aanleiding tot de protesten was een noodwet van deze regering, die honderden politici en andere hooggeplaatsten dreigde te beschermen tegen vervolging voor corruptie.