Kosovo wordt al sinds mensenheugenis bewoond door zowel Albanezen als Serviërs, die naast periodes van vreedzaam samenleven ook veel conflicten hebben gekend. Eastpackers neemt je mee op een reis door deze complexe geschiedenis tijdens onze ‘Taste of Kosovo’ reis van 20 tot 24 maart 2025.
Voor de Serviërs heeft Kosovo een symbolische, bijna mythische status. In de 12e en 13e eeuw was Kosovo het centrum van de Servische cultuur. Je vindt er nog steeds de oudste Servisch orthodoxe kloosters, waaronder het Visoki Dečani klooster en het Patriarchaatsklooster van Peć (ook wel Peja genoemd). Beide kloosters staan zowel op de UNESCO Werelderfgoedlijst als de Rode Lijst voor bedreigd werelderfgoed, vanwege de politiek onzekere situatie in Kosovo.
Een omslagpunt was de Slag op het Merelveld (in het Servisch: Kosovo Polje) in 1389, waarbij Servische en Ottomaanse legers tegen elkaar vochten. Na de slag was in eerste instantie onduidelijk wie gewonnen had: zowel de Servische koning als de Ottomaanse sultan sneuvelden, samen met duizenden soldaten aan beide kanten. In de geschiedschrijving kreeg de veldslag in de loop der eeuwen een haast mythische status in de Servische geschiedenis, cultuur en identiteit – zeker nadat Servië definitief was ingelijfd door het Ottomaanse rijk.
De slag staat in Servië symbool voor heldendom, maar ook verraad, zelfopoffering en de strijd tussen het christendom en de islam. Nabij het Merelveld, op zo’n 5 kilometer van de Kosovaarse hoofdstad Pristina, werd in 1953 het indrukwekkende Gazimestan monument opgericht als gedenkteken aan de veldslag. In 1989 hield de Servische nationalistische leider Slobodan Milošević hier een beruchte speech waarin hij Kosovo na decennia van autonomie onder direct Servisch bestuur plaatste. Dit markeerde de start van onlusten die uiteindelijk uitmondden in oorlog. Het conflict eindigde in 1999, na maanden van bombardementen in Servië door NAVO troepen. Dit conflict wordt in de Kosovaarse hoofdstad Pristina herdacht in het Documentation Center Kosovo, dat zich onder andere richt op vermiste personen en oorlogsmisdaden tijdens het conflict.
Het Gazimestan monument, waar Serviërs de Slag op het Merelveld herdenken. Mladifilozof/Wikimedia commons.
In de anderhalve eeuw na de Slag op het Merelveld namen de Ottomanen langzaam Kosovo over. Veel Serviërs vluchtten uit Kosovo om niet onder de Ottomaanse heerschappij te hoeven leven. Om de bevolking weer aan te vullen probeerden de Ottomanen om Albanezen over te halen zich in Kosovo te vestigen. Ten tijde van de Ottomanen besloten veel van de tot dan toe christelijke Albanezen om zich te bekeren tot de Islam, in tegenstelling tot de Serviërs. Hierdoor groeiden de verschillen tussen de twee volkeren.
Het prachtige Prizren, het hart van Ottomaans Kosovo.
In de 19e eeuw raakte het Ottomaanse rijk verzwakt, en groeide zowel het Albanese als Servische nationalisme. Het hoogtepunt van de Albanese Nationale ´Ontwaking´, zoals deze periode de boeken in is gegaan, was de oprichting van de Liga van Prizren in 1878. Vanuit Prizren, het culturele centrum van Ottomaans Kosovo, kwamen de Albanezen in opstand eisten zij autonomie binnen het Ottomaanse Rijk. Deze opstand werd in 1881 neergeslagen door de Ottomanen. De rol van Prizren in de latere Albanese onafhankelijkheid, wordt herdacht in het Museum van de Albanese Liga van Prizren.
Wil je meer weten over het fascinerende heden en verleden van Kosovo? Alle genoemde locaties bezoek je tijdens de ‘Taste of Kosovo‘ reis van Eastpackers, die plaatsvindt van 20 tot 24 maart 2025.
