Sinterklaas in Oost-Europa: 3 Slavische landen

In Nederland wordt Sinterklaas groot gevierd, maar we zijn hierin niet uniek. Sint Nicolaas van Myra is in alle christelijke landen een populaire heilige. Wij vertellen je hoe de Sint in het Oostblok wordt gevierd. 

1. Kroatië: Sveti Nikola

Op 6 december brengt Sveti Nikola Kroatische kinderen cadeautjes, al komt hij niet met een stoomboot uit Spanje en is er geen pakjesavond. In de Kroatische traditie van Sint Nicolaas kent hij een collega, Krampus. Deze enge figuur is gebaseerd op de duivel en zou stoute kinderen de roe geven. Krampus komt ook voor in Oostenrijk en Zuid-Duitsland. Bij de huidige viering hebben Kroatische kinderen niets te vrezen en rennen ze in de ochtend van 6 december naar het raam, waar hun schoenen zijn gevuld met snoepgoed.

Sint Nicolaas is ook geliefd onder zeelieden. Als beschermheilige had elke zeeman op het Kroatische eiland Brač een afbeelding van de Sint thuis aan de muur hangen. Traditioneel werden aan de Kroatische kust en op de eilanden oude bootjes in de brand gestoken met Sinterklaas. Voor een behouden vaart werd de as uitgestrooid bij de nieuwe bootjes. 

Sinterklaas en Krampus

2. Polen: Święty Mikołaj

In het katholieke Polen wordt Kerstmis groot gevierd en is 6 december het begin van de kerstperiode. Poolse kinderen verwachten cadeautjes in hun schoenen, Mikołajki, die vernoemd zijn naar de heilige. Het gaat meestal om snoep, klein speelgoed of boeken. Poolse kinderen zetten op 5 december hun schoen zetten om de ochtend van 6 december verrast te worden. Soms worden de cadeautjes in een sok gedaan of onder het kussen gelegd. Voor het Poolse Sinterklaas bestaan ook speciale koekjes: pierniczki.

3. Rusland: Nikolaj Čudotvorec 

Sint Nicolaas is ook een belangrijke heilige in de Russische orthodoxe kerk en hij wordt vaak afgebeeld op fresco’s en iconen. Hij wordt ook wel Nicolaas de Wonderverichter genoemd en zijn verjaardag heet hier Nikola Zimij, ‘winterse Nicolaas’. Tegenwoordig is kerst een belangrijkere feestdag, maar historisch zijn er in Rusland verschillende volksgebruiken terug te voeren op 6 december. In de provincie Smolensk werden kaarsen gemaakt van was: de inwoners kauwden op honingraten en spuugden de was uit in een kopje water. Van die was maakten ze een kaars ter ere van Sint Nicolaas. In de noordelijke provincies van Europees Rusland bestond een gebruik om een stier te slachten ter ere van de heilige Nicolaas.

Meer lezen? The New York Times schreef over Sint Nicolaas als verzoener tussen Oost en West. 

Fresco van de heilige Nicolaas in het Russische Ferapontovklooster.