Drie herfstachtige Oostblokfilms

De regen tikt zachtjes tegen het raam. Buiten blaast de wind het rood, geel en oranje gekleurde blad van de bomen. Hét perfecte weer om jezelf binnen – of in de bioscoop – op te sluiten met een prachtige, stemmige Oostblokfilm. Daarom presenteren we je vandaag, op de eerste dag van de astronomische herfst, drie nieuwe films van achter het IJzeren Gordijn die je beslist gezien moet hebben.  

  • Compartment No. 6

Strikt genomen hoort deze Finse productie niet in dit lijstje thuis, het is immers geen film uit het voormalig communistische Oosten. Dit geldt echter niet voor de verhaallijn. Dit is een dromerige treinreisfilm. 

Compartment No. 6 gaat over Laura, een Finse student die net haar master archeologie in Moskou heeft afgerond. Laura’s terugkeer naar Finland betekent echter ook dat ze afscheid heeft moeten nemen van haar Russische geliefde Irina. Enigszins weemoedig stapt ze daarom op de trein naar Moermansk om hier enkele mysterieuze petrogliefen te bewonderen ter afsluiting van haar studietijd. 

 

 

Bij het boarden van de trein komt Laura terecht in een compartiment met de notoire dronkaard Ljoha, die bij wijze van introductie een fles wodka achterover slaat. Het contrast kan haast niet groter: Laura genoot van het culturele leven in Moskou, terwijl Ljoha letterlijk en figuurlijk met zijn voeten in de modder staat. Hij is immers mijnwerker in het hoge noorden van Rusland en onderweg naar een nieuwe shift in de kou. 

Gedurende hun winterse reis door een schitterend arctisch landschap blijken Laura en Ljoha meer gemeenschappelijk te hebben dan hun eerste, ietwat kille ontmoeting doet vermoeden. Compartment No. 6 is een prachtige film over de romantiek van treinreizen in een tijd van wijdverbrijdelde vliegschaamte. Wanneer de film bij ons in de bioscoop draait, is nog onbekend. Wij houden je op de hoogte. 

  • Dear Comrades!

Deze dramafilm is van een geheel andere orde dan Compartment No. 6. In deze productie maakt klein leed plaats voor een groot onrecht dat de bevolking van het Zuid-Russische Novotsjerkassk is aangedaan in 1962. In dat jaar werd met harde hand een opstand van stakende fabrieksarbeiders neergeslagen. Hierbij kwamen tientallen mensen om het leven en raakte evenzoveel mensen gewond. De partij hield zijn mond en bijna niemand kwam het te weten. 

Dear Comrades! speelt zich af in de kantlijn van dit bloedbad. De film vertelt het verhaal van Ljoedmila, een doorgewinterde communist, veteraan, lid van de lokale afdeling van de communistische partij en de alleenstaande moeder van dochter Svetka. Tijdens de schietpartijen in het centrum van Novotsjerkassk, waar Ljoedmila getuige van is, verdwijnt Svetka spoorloos. De zoektocht die hierop volgt doet Ljoedmila’s wereldbeeld drastisch veranderen. 

 

 

De film Dear Comrades! laat op intrigerende wijze – in zwart-wit – de repressieve methoden van het Sovjetregime zien. De autoriteiten deden er alles aan de slachting in de doofpot te stoppen. Zo werd Novotsjerkassk van de buitenwereld afgesloten, de wegen opnieuw geasfalteerd om bloedsporen uit te wissen en lichamen van slachtoffers werden in reeds bestaande graven gelegd. En in dit kafkaëske schouwspel moet Ljoedmila haar dochter zien te vinden. 

Dear Comrades! draait sinds vandaag in diverse bioscopen door heel Nederland.

  • The Hater

Zin in iets actueels? Dan is The Hater een absolute aanrader. Deze Poolse film gaat over anti-held Tomasz Giemza, een voormalig rechtenstudent die van zijn studie is geschopt wegens plagiaat. Tomasz blijkt zeer kundig in het verspreiden van nepnieuws en zijn ongezonde obsessie met Gabi, een telg van de welgestelde progressieve Krasucki-familie, maakt dat hij zijn online trollenleger inzet om de Krasucki’s kapot te maken. 

The Hater raakt aan tal van actuele onderwerpen: fake news, de (on)verantwoordelijkheden van sociale media en de ondergraving van de democratische rechtsstaat in Polen. Nee, deze dystopische, maatschappijkritische vertelling van onze digitale samenleving is alles behalve vrolijk. De film geldt dan ook vooral als een waarschuwing van de mogelijkheden van platforms als Facebook en wat er kan gebeuren als kwade geesten hier misbruik van maken. 

Overigens heeft regisseur Jan Komasa verschillende andere films op zijn naam staan die absoluut de moeite waard zijn, waaronder Suicide Room (2011), Warsaw 44 (2014) en Corpus Christi (2019). Deze laatste werd zelfs genomineerd voor een Oscar voor beste internationale productie. Geïnteresseerd na het lezen van deze teaser? The Hater staat in Nederland op Netflix.